Skład chemiczny nerwów lub ich składowych części, jak zaznaczyliśmy wyżej, dokładnie nie jest zbadany. Do pewnego stopnia jednak możemy go ocenić na podstawie reakcyi mikrochemicznych. Swiadczą one, że w skład włókna osiowego wchodzą głównie substancye białkowe; odczynnik bowiem Millona barwi je na czerwono, w kwasie zaś włókno osiowe przechodzi w bial- czan kwaśny i rozpuszcza się w wodzie : rozpuszcza się również, w słabych rozczynach soli potasowych lub sodowych, krzepnie w kwasie chromowym, w dwuchromianie amonowym i w dwuchlorku rtęciowym, redukuje chlorek złota i barwi się w rozmaitych barwnikach. Myelina., t. j. substancya osłonki rdzennej, zawiera cholesterynę, lecytynę. cerebrynę, białko, także prawdopodobnie kwasy tłuszczowe; kwas nadosmowy barwi ją na czarno ; alkohol eter, terpentyna rozpuszczają ją. Osłonka Schwanna składa się prawdopodobnie z substancyi klejowej, która wchodzi wogóle w skład tkanki łącznej i wraz z innemi częściami nerwu rozpuszcza się W soku żołądkowym i trzustkowym.

Ciężar gatunkowy substancyi białej jest wyższy od ciężaru gatunkowego szarej, a mianowicie : pierwszy wynosi 1 040, drugi 1,034. Tkanka nerwowa, podobnie jak mięśniowa, posiada pewną sprężystość; sprężystość ta jednak jest bardzo nieznaczna we włóknach rdzenia i mózgu i tylko nieco większa w pniach nerwowych. Lecz i w pniach nerwowych jest także bardzo słaba, to ma znaczyć, że już pod wpływem małych obciążeń prędko się przekracza granicę sprężystości: tylko po bardzo małych obciążeniach nerw nieco wydłużony, po usunięciu obciążenia, wraca do pierwotnej swej długości; przy większych obciążeniach wydłużenie po usunięciu ciężaru nie znika i nerw pozostaje stale dłuższym, niż był w stanie prawidłowym. Ten mały stopień sprężystości, którą tkanka nerwowa posiada, zależy prawie wyłącznie tylko od tkanki łącznej, a w pniach nerwowych jeszcze od osłonki Schwanna. Od tych samych składników pni nerwowych zależy także wytrzymałość nerwu na działanie obciążenia, która wogóle jest dość znaczna; tak nerw środkowy i łokciowy u człowieka nie rozrywają się wskutek obciążenia aż od 20—-25 klgr., nerw kulszowy może znieść obciążenie do 54 klgr.; pod wpływem wyższych obciążeń nerw się przerywa. Jeżeli jednak po obciążeniu, bliskiem do tego, które wywołuje przerwanie nerwu, badamy stan włókien nerwowych pod mikroskopem, to znajdziemy, że w tym przypadku pozostaje całą tylko osłonka Schwanna, we wszystkich zaś innych składowych częściach nerwu powstają mniejsze lub większe przerwy, szczególnie w osłonce rdzennej. Z innych własności fizycznych układu nerwowego wypada jeszcze zaznaczyć nadzwyczajną łatwość, z jaką pierwiastki nerwowe zostają nasiąkane wodą; tak mózg może wchłonąć do swej objętości. Podobnież pochłaniają wodę i nerwy, jakkolwiek w znacznie niższym stopniu, Nie tylko jedna woda, lecz jak wskazują doświadczenia i rozmaite gazy, lub ciecze w stanie gazowym, mogą łatwo tkankę nerwu nasiąkać. Mając nerw żywy możemy go bardzo łatwo zatruć parą wyskoku, chloroformu lub eteru, bardzo małą amoniaku albo COy, a niekiedy z tego stanu obudzić przez wprowadzenie jeżeli pod wpływem tych pierwszych czynników żywotne własności nerwu nie zostały zniszczone, Ponieważ nerw przedstawia pewną grubość, oczywiście więc, że gazy lub ciecze w stanie gazowym, których w tym przypadku używamy, muszą przechodzić przez zewnętrzne warstwy włókna nerwowego, ażeby wywrzeć swoje działanie na włókna osiowe. Przejście to odbywa się wogóle dość szybko. [przypisy: nfz skierowanie na leczenie uzdrowiskowe, adapalen, badanie emg warszawa ]